Naha téténjoan aing harita henteu salah, omongna dina jero
haté. Tapi asa piraku, da nilik keureutan beungeutna mah geus moal salah deui,
éta téh Si Aceuk. Pipina kempot, panonna cureuleuk. Rada robahna téh pédah
ayeuna mah awakna jadi ngareusi. Terus deuih lebah sorana, tétéla sora Si Aceuk
anu remen kadéngé welasan taun ka tukang. Jeritna, masih kénéh jerit anu
baheula, lamun keur metikan kembang hég manggihan hileud bulu. Ngan rada
hamhamna téh, naha ka aing mani teu apaleun pisan. Pédah ieu kitu, dedegan
jeung beubeungeutan aing geus robah pisan? Padahal, papisah téh tacan likuran
taun. Tapi meureun, bisa waé kituna téh alatan kasima, tepi ka manéhna taya
ingétan neges-neges jalma anu aya di hareupeunana.
Saenyana, aing kénéh anu salah mah. Padahal matak naon mun
harita téh sebut ngaranna. Atawa, bakal leuwih hadé deui lamun manéhna dibawa
heula, ngarah bisa ditanya. Ari ku aing kalah 1éos ditinggalkeun deui. Naha
atuh maké rurusuhan harita téh? Ari ayeuna, rék disusul ogé, disusul ka mana,
da teu écés raratanana. Boa aya di mana, boa aya di mendi.
Mun téa mah enya Si Aceuk, naha manéhna bet dikawal ku gulang-gulang?
Ari budak anu dina jero tandu, anakna kitu? Anak ti saha?
Rupa-rupa pertanyaan galécok dina jero dadana. Tapi, hiji
ogé teu manggih keur pijawabeunana. Antukna Demung ukur semet padungdengan
aingna jeung aingna. Aya ogé sobatna anu terus marengan, teu ieuh bisaeun méré
bongbolongan.
Manéhna tambah kaseuit-seuit lamun nénjo deui kongkorong
meunang ngarampas harita. Gedéna ampir sacinggir budak, liontinna ditaretés
inten mani babarasatan. Bréh kongkorong, bréh kacipta anu makéna. Batinna beuki
kasiksa. Tapi anéhna, bet tanya bosenna nénjo. Meusmeus diilikan, meusmeus
diilikan. Kituna téh bari ngimpleng-ngimpleng anu samar tur matak raranjugan;
da anu diimplengna sasat geus jadi panyileukan sapopoé, tapi kapindingan
halimun anu ngadingding.
“Mamang, kuring téh hayang dianteur deui ka dayeuh,” omong
Demung ka sobatna.
“Rék naon?”
“Hayang néangan raratan awéwé anu kamari ieu téa, bisi enya
manéhna téh lanceuk kuring,” témbalna.
Sobatna saurang ogé taya anu waka némbalan.
“Kumaha, Mang?”
“Asa paur rék saba dayeuh téh,” omong Si Joban. “Kuriak waé
engké urang aya anu ngaraponan.”
“Atuh sing bisa dina urusan nyamurna,” walon Demung.
“Naha geus yakin yén awéwé anu kamari téh lanceuk Ujang?
Jeung deuih, naha enya matuhna di dayeuh?” Si Jangkung nanya.
“Ari yakin mah tangtuna ogé acan. Ngan asa taya salahna
lamun kuring néangan heula bukti.”
“Jang, néangan jelema hiji anu matuh di dayeuh, ceuk Mamang
mah teu béda ti ngubek leuwi rék ngala beunteur. Geus tangtu kana héséna.
Jigana kudu mulan-malén nalungtikna ogé.”
“Enya, kuring ogé ngarti. Ngan ieu mah awahing ku hayang
nyacapkeun kapanasaran,” omong Demung. “Tapi, kuring moal rék maksa sangkan
Mamang milu. Kahiji, da mémang moal aya pihasileunana. Kadua, ieu mah ukur
urusan kuring pribadi.”
Sanggeus rada lila, pok sobatna nyarita, “Piraku Mamang rék
téga nénjo Ujang indit nyorangan. Ngan anu kudu dipikiran ku urang téh, lebah
pisalameteunana. Lain kitu, euy?”
“Enya, Mung,” témbal Si Joban.
“Ah, asal urangna we sing tarapti. Sok ayeuna urang
badamikeun, kumaha carana sangkan urang rapih nyamur.”
***
DEMUNG katilu sobatna miang ka dayeuh. Lalakon sapoé
leumpangna ogé, da kaitung jauh, komo deui ieu mah bari naranggung dagangan.
Isukna.
“Terus waé urang ngajugjug pasar,” omong Demung.
Teu béda ti hayam panyambungan barang mimiti datang mah.
Tuda iraha teuing maranéhna ngulampreng ka dayeuh. Kabeneran pisan isukna
ninggang poé pasar. Anu dagang jeung anu rék balanja ramé balawiri. Tepi ka
wanci haneut moyan téh daganganana geus rék béak salayan séwang, cacakan anu didadasarkeunana
ukur sabangsaning beubeutian meunang sarabut-rabutna ti kebon.
“Jang, lamun dagangan urang geus béak, rék kumaha deui?” Si
Jangkung nanya semu ngaharéwos.
“Urang buburuh ngarit keur parab kuda,” témbalna.
Sabot kitu, lar aya awéwé tengah tuwuh ngaliwat ka hareupeun
dadasarna. Ku Demung karérét meueusan. Bet maké pangangguran hayang
neges-neges. Ngahaja dudukuy cetokna dilelepkeun heula, ngarah ituna henteu
nyahoeun yén aya anu nyérangkeun. Kabeneran deuih éta awéwé téh barangbeuli ka
tukang dagang gigireun Demung. Atuh rurupaanana beuki atra.
Demung ngagebeg sanggeus yakin kana téténjoanana. Rék
saengabeun pisan nanya, hadéna kaburu sadar deui. Lain pihadéeun lamun ditanya
ayeuna mah, ceuk pamikirna. Tungtungna Demung semet nyiku sobatna bari
ngaharéwos, “Awéwé itu tuturkeun, terus ku Mamang cirian di mana matuhna!”
“Saha kitu, Jang, itu téh?” Si Akung nanya.
“Tong loba tatanya,” témbalna, angger ditompokeun kana ceuli
sobatna.
Teu talangké, Si Akung terus milu seselendep. Atuh Demung
jeung Si Joban mah jongion deui nyanghareupan dadasarna. Henteu cacarita, da
kabeneran terus aya anu barangbeuli. Sajeroning kitu téh, pikiran Demung masih
kénéh nganteng ka awéwé tengah tuwuh téa. Nilik kana dedegan jeung rurupaan mah
asa teu salah yén bieu téh Si Ibi. Leuh, muga-muga sing enya. Tangtuna ogé aing
bakal babari lamun mapaykeun Si Aceuk.
Si Jangkung tacan embol-embol. Atuh anu nitahna jadi teu
genah haté; lieuk deui, lieuk deui. Naha mani lila-lila teuing ieu téh? Boa-boa
leungiteun udagan. Atawa, naha imahna jauh, kitu?
Tepi ka pasar coréngcang, anu dititah ngukuntit téh tacan
jol kénéh waé. Demung geus teu sabar, gawéna ngan élékésékéng teu ngeunah
cicing.
“Cing susul atuh ku Mamang! Geuning Mang Akung téh kalah lep
buleneng.”
“Tapi peupeujeuh tong ka mamana, bisi engké urang jadi
silitéangan,” walon Si Joban.
“Moal.”
Léos indit.
Arl teu kungsl lila, anu dijurungan ti heula jol datang.
“Naha mani ngampleng, Mang?” Demung nanya, bakat ku geus teu
sabar hayang manggih katerangan.
“Lah, Jang, awéwé anu tadi téh asup ka padaleman. Atuh
Mamang téh teu bisa terus nuturkeun. Tungtungna mah ukur basa nungguan teu jauh
ti lawang kori. Kasebelanana téh, teu balik deui! Ceuk dina haté, moal kitu
matuhna di jero? Ari rék naléngténg tatanya, asa kararagok Mamang téh,
pangpangna sieun anu ditanya terus curiga,” témbal Si Akung.
“Terus kumaha, Mang?”
“Sanggeus kesel ngadagoan, tepi ka kira-kira wanci lohor,
Mamang rék sajungeun pisan balik deui ka dieu, da angkanan téh bisi Ujang kesel
nungguan, ari pék manéhna bijil ti lawang kori. Nya terus waé ku Mamang
dituturkeun, sakumaha paménta Ujang,”
“Kapanggih imahna?”
“Enya. Di beulah kalér. Ti dieu téh terus waé lempeng. Engké
di lebah tangkal asem, méngkol ka kenca. Ti dinya lempeng deui, kira-kira tilu
ratus léngkah. Tah, anu dihareupna aya tangkal namnam imahna téh, nyanghareup
ngidul.”
“Kuring ayeuna rék ka ditu atuh,” omongna bari rurusuhan.
“Mamang tong ka mamana, bisi Mang Joban néangan.”
“Ké heula, Jang, ngarah Mamang teu panasaran, saha atuh
saenyana manéhna téh?”
“Pangasuh kuring bareto,” témbalna pondok bari terus ngaléos
rurusuhan.
Teu nyalahan panuduhan sobatna téh. Imah anu keur ditéangan
babari kapanggihna.
Demung ngajanteng bari mikir-mikir, kudu kumaha ngasongkeun
pamuka carita. Tapi ahirna mah manéhna lahlahan ngetrok panto.
Bray muka. Pribumi ngelol ti tukangeun panto. Demung kalah
ngajanteng. Picaritaeun anu rék dikedalkeun ngadadak lus-les.
“Rék ka saha, Ujang?” pribumi miheulaan nanya.
“Eu ..., eu ..., rék ka dieu waé ngahaja,” témbalna. Katara
pisan anu keur geugeumeueunana téh.
“Rék naon?”
Tah, rék naon, yeuh? Daék salamet, Demung kasima! Tina
perbawa ngaguruhna rupa-rupa rasa jigana.
Pribumi melong ka ki sémah anu sama sakali anyar pinanggih.
Pok deui nanya, “Rék aya naon maké nepungan Ibi?”
“Béjana Ibi ... butuh binih paré ketan hideung,” témbalna
sabalang bentor. Jigana téh asal padu engab.
“Binih paré?” pribumi kerung. “Ah, henteu. Ibi mah lain
tukang tani, da.”
Demung ngahuleng deui. Geus yakin pisan ayeuna mah yén anu
hareupeunana téh pangasuhna bareto. Ngan, rék kumaha ngamimitian nyaritana, da
puguh geuning kalah jadi kasima.
“Salah déngé meureun, Ujang.”
“Enya meureun salah déngé,” omong Demung bari nyuplak dudukuy
cetokna, terus dipaké ngageberan awakna. Maksudna mah sugan waé itu bisaeun
neges-neges beungeut manéhna. Saha anu nyaho, ujug-ujug apaleun. “Ibi, meunang
kitu kuring milu reureuh heula sakeudeung dina babancik? Asa teu kuat ku panas
mani nongtoréng kieu.”
“Nya hempék,” témbalna. “Ari sakalieun cai-cai waé mah aya,
da,” omongna deui bari terus ka jero imah. Teu kungsi lila geus jol deui bari
ngasongkeun téko jeung lumurna.
“Cai-cai atuh, Ujang, lumayan tamba hanaang.”
“Puguh waé hanaang mah, Ibi,” bari cur ngeusian lumur.
“Cenah Ujang téh rék nawarkeun binih paré, tapi mana
daganganana?”
“Eu ..., dipihapékeun di beulah dinya, da ditatanggung ogé
ukur kabeurat-beurat,” témbalna bari cur deui ngeusian lumur. Manéhna nginum
mani ngalekik. Da jeung enyana, keur hanaang.
Pribumi ogé gék milu diuk, tukangeun bangbarung. Demung geus
bisa neger-neger manéh. Manéhna ngararancang ungkara kalimah anu baris
dikedalkeun pikeun ngutarakeun pamaksudanana.
“Lain, kieu ieu téh, Ibi,” manéhna muka carita.”Kuring téh
boga tanyakeuneun.”
“Rék nanyakeun naon, da Ibi mah ukur jalma taya kanyaho.”
“Kieu, Bi,” omongna antaré naker, “kuring téh keur néangan
lanceuk anu geus lawas papisah. Cing sugan Ibi apal.”
“Naha saha atuh lanceuk Ujang téh?”
Méméh ngajawab, Demung ngarénghap heula, “Listayuwangi.”
Si Ibi kacida ngajenghokna. Bis waé tidagor kana panto.
“Henteu, Ujang. Teu nyaho,” témbalna semu ngadegdeg. Jung
nangtung, rék buru-buru ngajéngkat ka jero. Ngan ku Demung kaburu ditongtak
leungeunna.
“Ibi tong ngabohong!” bari dipencrong beungeutna. Pribumi
terus ngayekyek, da ayeuna mah jadi manéhna anu kasima. “Bareto Ibi kungsi
ngasuh dua budak; hiji awéwé, hiji lalaki. Kitu, lin?”
Si Ibi kalah calangap. Ku Demung disurungkeun meueusan ka
tukangeun panto, bari manéhna ogé terus unggah ka jero. “Ibi, kuring téh budak
asuhan Ibi anu lalaki”
“Ah, lain ....”
“Naha maké nyebut lain?”
“Lain ..., lain ..., Dén Emung mah geus maot kabawa palid.”
“Hirup kénéh, Ibi. Pan ieu buktina. Kuring téh Surapamungkas
téa.”
“Teu percaya ...,” bari gogodeg.
“Naha ku kuring kudu diterangkeun sagala rupana?” Demung
mencrong beungeut pribumi. “Hadé. Regepkeun ku Ibi! Ibi jeung salaki Ibi
ngagandék ka bapa kuring, Senapati Suranangga suargi. Pancén Ibi sapopoé nyaéta
ngasuh Si Aceuk jeung kuring. Waktu umur kuring méméh nincak sapuluh taun,
kuring katut Si Aceuk dibawa ngalolos, lantaran di dayeuh aya riributan. Ibi
inget kénéh, waktu urang kapeutingan di sisi cai, sabab teu manggih
pameuntasan?” Demung nyarita mani ngagorolang. Demi Si Ibi kalah terus calangap.
“Naha perlu diteruskeun, sangkan Ibi beuki yakin yén kuring téh budak asuhan
Ibi anu disangka geus paéh? Heug. Bandungan deui! Waktu lolos ti dayeuh, kuring
digandong ku Si Mamang. Isukna, urang kaberik ku musuh, tepi ka beunangna. Ibi
tacan yakin kénéh? Urang teruskeun deui. Si Mamang terus dibanda, ari kuring
dipundak ku salasaurang musuh. Terus kuring nyabut kerisna. Terus dicocogkeun
kana cangkéng anu mundak kuring. Terus kuring dibeubeutkeun. Kuring lumpat, da
harita padangaberik. Ibi inget kénéh, basa harita kuring dibeberik ka sisi
walungan?”
Si Ibi beuki
calangap.
“Kuring luncat ka walungan, terus kabawa palid ka hilir.
Tapi, kuring teu paéh sakumaha ceuk pangira Ibi.”
“Saha atuh anjeun téh ... ?” Si Ibi nanya bari molohok
bangun anu kasima kénéh.
“Kuring téh Pamungkas téa. Jaman keur budak, kuring remen
ngéndong di imah Ibi. Ibi sok mangnyieunkeun cobék belut kabeuki kuring. Ari Si
Mamang, sok mangalakeun anak manuk. Hiji poé, kuring luludeunganan ngala sayang
manuk dina tangkal dadap tukangeun imah Ibi. Kuring ragrag. Ibi harita ngocéak
bari lumpat muru kuring anu keur aduh-aduhan, bélaan cul kéjo anu keur diakeul,
tepi ka ahirna ambacak dikacak hayam anu arasup ka dapur. Ibi rawah-riwih ....”
“Radén ...!” Si Ibi ngajerit bari nubruk nonoman sembada anu
diuk hareupeunana.
Si Ibi ceurik mani ngagukguk. Demung ogé jadi ngarasa sedih,
rus-ras ka anu lain-lain.
“Ibi geus yakin yén kuring téh Surapamungkas?” ceuk Demung,
sanggeus Si Ibi leler ceurikna.
“Emh, Si Radén ..., aya ku teu sangka ...,” ngan sakitu anu
kedal tina biwir urut pangasuhna.
“Mémang moal aya anu nyangka, tuda.”
“Hapunten Ibi, Radén ...,” omongna deui.
“Sarua waé, Ibi, kami ogé kudu dihampura, sabab bisi matak
ngabarubahkeun.”
“Ih, Ibi mah asa mendak bagja anu taya hinggana ieu téh,” bari
nyusutan cimata ku tungtung kabayana.
“Ari Si Mamang mana? Geuning asa teu katémbong ieu téh.”
“Apan tos ngantun, Radén,” témbalna alon.
“Iraha?” Demung ngarénjag.
“Pas dina dinten éta kénéh, waktos Radén ragrag ka walungan
téa,” témbal urut pangasuhna, bari terus dicaritakeun lalakon maot salakina.
“Atuh meureun harita téh palidna patutur-tutur jeung kuring,
nya?”
Si Ibi teu némbal, kalah tungkul.
“Tah, Ibi,” ceuk Demung deui, “ari Si Aceuk di mana?”
“Aya, Radén,” témbal pribumi.
“Aya téh, naha di mana?” Demung nanya deui, awaking ku geus
teu sabar.
“Di padaleman, nyarengan Kangjeng Pangawulaan.”
“Naha teu salah déngé ieu téh?” Demung kacida ngarénjagna.
Si lbi henteu nyoara, ukur unggeuk lalaunan.
“Ké, naha kumaha mimitina?”
“Panjang dongéngna mah, Radén,” bari terus didongéngkeun
lalakon anu karandapan ku Listayu, ti saenggeusna jadi boyongyan. “Tah kitu,
anu karandapan ku tuang raka téh. Ayeuna mah mangga waé geura sumpingan tuang
raka téh. Mangga, ku Ibi dianteur.”
Demung ngahuleng. Manéhna nimbang-nimbang, naha mending
nepungan ayeuna, atawa tong waka. Nataku hayang panggihna mah, malah hésé rék
disisilihanana. Tapi lamun ditepungan ayeuna, naha moal aya matakna? Pan aing
datang ka dayeuh téh bari nyamur. Moal kitu bakal nimbulkeun mamala, sabab ceuk
sasatna sarua waé jeung rék nyébakeun diri.
“Kumaha Si Aceukna cageur?”
“Anu mawi, Radén, nuju teu damang. Janten upami Radén
sumping téh, étang-étang sakantenan ngalayad.”
“Oh kitu, Ibi? Ti iraha?”
“Tos aya kana samingguna. Tapi ayeuna mah rada sakinten.
Kawitna kieu, dina minggu pengkér, tuang raka téh dicandak ku Kangjeng anu badé
bubujeng. Namung di satengahing jalan, rombonganana papisah. Lajeng Endén Ayu
téh kacilakaan. Rombonganana dipegat ku bégal anu tos kawentar bengisna,”
témbal Si Ibi.
Gebeg! Enya atuh, Si Aceuk anu harita dipegat aku aing téh.
Ras manéhna inget kana kajadian saminggu ka tukang. Kacipta deui awéwé anu
ngajerit dina jero tandu bari nanangkeup budak leutik. Najan kitu, Demung teu
pati nénjokeun pasemon reuwas.
“Kumaha atuh ari ayeuna?” Demung nanya deui.
“Sanggem Ibi ogé, tos maju ka damang ayeuna mah, mung masih
kénéh sok katingal gegebegan teu puguh. Baluas kénéh rupina mah, Radén,” témbal
pribumi. “Emh tuda, Radén, wartosna mah éta bégal téh taya pisan rasrasanana.
Anu mawi, ayeuna mah gegedén ti dayeuh ogé tara warantuneun saba ka pakidulan,
upami teu dikawal ku perjurit anu samakta mah. Kangjeng Pangawulaan parantos
nimbalan, sing saha waé anu tiasa néwak gegedugna, baris dipasihan hadiah. Éta
mah naha kacerék hirup-hirup, atanapi tos jadi babatang.”
Demung ngahuleng deui. Enya, tétéla geuning aing geus
nyanghareupan picilakaeun di ditu, di dieu. Sasatna anu bakal jadi mamala téh
geus nampeu pisan. Mun kurang-kurang tapis dina milih tincakeun mah, geus
tangtu aing bakal keuna ku burang.
“Panginten Radén ogé tos sering nguping,” omong Si ibi deui.
“Naon téa, Ibi?”
“Éta, begal anu sok ngabubuhan tur sering ngagalaksak di
pakidulan. Numutkeun wartos, namina téh Demung Janggala. Sakitu bapana mah tos
kacerek, malih tos ditibanan hukuman teukteuk beuheung, tapi ayeuna téh kalah
beuki mahabu.”
“Euh, horéng kitu, Ibi?”
“Sumuhun, Radén,” walon Si Ibi. “Malih tilu dinten ka
pengkér mah, Kangjeng Dalem parantos nimbalan ka Juragan Patih supados
saénggal-énggalna ngabeledig éta begal katut usung-ésangna. Nyandak perjuritna
ogé langkung ti sawidak. Jabi deuih tangtosna ogé baris dikiatan ku kapetengan
ti sawatara umbul anu aya di pakidulan. Janten werit tuda, Radén, kahirupan
rahayat di ditu téh.”
“Étah, Ibi mani sagala apal.”
“Ih, apan Ibi mah sering lar-sup ka lebet. Da sanaos Endén
kagungan lanjang sakitu seueurna, ka Ibi mah angger nganggap pangasuhna anu teu
tiasa digentos ku lanjang sanésna,” omong pribumi. “Kumaha atuh, Radén, badé
angkat ayeuna waé nepangan Endén téh?”
Demung ngahuleng heula. Sanggeus rada, lila, kakara pok
némbalan, “Jigana mah moal waka, Ibi. Ari pangpangna mah bisi matak
ngabarubahkeun ka urang padaleman.”
“Naha maké janten ngabarubahkeun? Apan anu badé nepangan téh
raina ku anjeun, sanés si itu, sanés si éta.”
“Ih ari Ibi. Bet geuraheun teuing! Apan bieu ku Ibi geus
didongengkéun ka kami yén saha-sahana Si Aceuk anu sabenerna téh kacida
disimbutanana. Terus deuih, apan Pangawulaan apaleunana ka Si Aceuk téh urang
Cihaur, anu hirupna geus teu dulur teu baraya, tur cundukna ka dieu téh dibawa
ku ..., ku saha téh?”
“Juragan Sungsang Pamangger,” témbal Si Ibi.
“Tah, enya. Kari-kari ayeuna, bet jol kami anu ngakukeun
adina. Piraku teu matak ngahudang kapanasaran. Sahenteuna, Pangawulaan bakal
tetelepék. Ceuk wangwangan kami, saha anu nyaho mun ahirna rusiah Si Aceuk
kabokér, yén Si Aceuk téh lain urang Cihaur, tapi pituin wedalan Ukur, anakna
Sénapati Suranangga. Hal ieu tangtuna ogé moal pihadéeun, boh keur kami boh
keur diri Si Aceuk. Kaharti ku Ibi?”
“Kahartos atuh upami kitu mah, Radén.”
“Tah, paling-paling ogé engké waé nepungan mah, lamun Si
Aceuk geus jagjag deui. Kitu ogé tepungna ulah di padaleman.”
“Janten Ibi kedah kumaha atuh ayeuna?”
“Ibi cukup nerangkeun yén kami masih kénéh aya di kieuna. Tapi
omat, ieu katerangan ulah tepi ka betus ka anu lian. Kadé, Ibi ulah
sakacuam-caem, bisi ahirna kaémpér-émpér ka Pangawulaan,” témbal Demung.
“Ayeuna mah da kami geus meunang kapastian yén Si Aceuk aya, kami rék amitan
heula.”
“Naha bet angkat ayeuna, Radén?”
“Aya uruskeuneun heula. Minggu hareup, kami rék nepungan
deui Ibi ka dieu. Tapi saméméhna, dongéngkeun heula ka Si Aceuk.”
“Ké, Radén,” omong Si Ibi. “Ti tatadi mung Ibi wungkul anu
ngadongengkéun riwayat téh. Ari Radén henteu kantos ngadadarkeun pangalaman anu
kantos karandapan ku salira.”
“Naha perlu kitu?”
“Kantenan waé. Margi tangtosna ogé engkéna, bakal janten
bahan dongengkeuneun ku Endén. Upami Ibi nyanggem yén Radén jumeneng kénéh, ku
émutan Ibi, tuang raka moal percanteneun kitu waé, margi kedah diuningakeun
heula lalakonna. Geuning Ibi ogé nembé, teu ujug-ujug percanten kana kasauran
salira.”
Demung ngahuleng heula. “Hadé atuh mun kitu mah. Kieu, Bi.
Harita téh pan kami ragrag ka walungan. Saterusna mah kami teu inget di bumi
alam, teuing sabaraha lilana, da nyaho-nyaho sotéh sanggeus kami aya anu
nulungan, nyaéta ku jelema anu saterusna jadi bapa kukut kami,” omong Demung,
bari terus ngadongengkéun lalampahanana jero welasan taun papisah jeung
lanceukna. Tangtuna ogé ukur dijugjugan anu pantesna wungkul. Enya, pantes
didongengkéun ka Si Ibi.
Sajeroning ngadéngékeun téh, Si Ibi gawéna ngan gogodeg bari
cruk-crék. “Murahing Pangeran, Radén,” omongna, sanggeus Demung réngsé medar
lalakon hirupna, “salira tiasa kénéh salamet sareng dipanjangkeun yuswa. Atuh
ayeuna, tuang raka ogé parantos tiasa kapapay deuih.”
“Enya,” omongna. “Lain teu sono kami téh, Ibi. Rék amitan
waé ayeuna, mah.”
“Hapunten atuh Ibi, Radén. Ibi jangji, baris mageuhan
cariosan Radén nembé. Upami minggu payun bade sumping deui, mangga diantos
pisan.”
Demung turun tina golodog. Dudukuy cetokna dilelepkeun
ngarah nutupan beungeutna, terus indit rurusuhan.
***
Tidak ada komentar:
Posting Komentar